Kıtlama Şeker Nedir?

Kıtlama Şeker Nedir?

 

Demli bir çayın yanında gelen, boyutu alışık olduğumuzdan farklı şekeri, çayınıza atıp, kaşık olmadığı için nasıl karıştıracağınızı bilmediğiniz bir an yaşadıysanız, muhtemelen Erzurum’da misafirsiniz. Erzurum kıtlama şekeri, büyük bir küp şeker görünümünde ancak ondan çok daha sert ve yoğun bir şekerdir. Sıcak içeceğin yanında sunulan kıtlama şekeri, içeceğin içine karıştırılmaz, direkt ağızda eritilir.

 

19. yüzyıldan kalma bu gelenek, önceleri çay, kahve gibi sıcak içeceklerin yanında kuru kayısı, kuru incir, kuru dut, kuru erik ya da çeşitli tatlı meyvelerin tüketilmesiyle başlayıp, günümüze meşhur Erzurum kıtlama şekeri formunda devam etmektedir. Kıtlama şekerinin tarihi ile ilgili halk arasında dolaşan çeşitli rivayetler olmakla birlikte, konuşlan en yaygın rivayet şöyledir. Irak’ta şeker kullanılmaması nedeniyle çay ve sıcak içeceklerin yanında kuru meyveler tüketilmekteymiş. İngilizler ise; sıkça çay tüketilen bu topraklara şeker satmanın kârlı bir iş olacağını düşünseler de talebin olmaması üzerine yöredeki mollalarla bir anlaşma sağlamışlar. Ülkede satılacak şeker için, belli bir ücreti mollalara ödeyeceklerini söylerler. Bunun üzerine ülkede fetva veren mollalar “Allah’ın nimeti kuru meyvelerin, çaya katılmasının caiz olmadığını” söylerler ve şeker alımını arttırmayı başarırlar. Ancak bir süre sonra para konusunda İngilizlerle anlaşamayan mollalar, başka bir fetva vererek “Gavur icadı şekerin çaya karıştırılmaması gerek” deyince, cahil halk evlerindeki şekerleri sokağa dökmeye başlar. Bunun üzerine büyük bir pazarı kaybeden İngilizler yeniden mollalarla anlaşır ve satışı arttırmak için yeni bir fetva vermelerini söylerler. Mollalar bu kez “Gavur malı da olsa sokağa dökülmemesi gerektiğini ve çaya daldırıp gavur malına boy abdesti aldırarak tüketmelerini” söylerler. Ve böylece halk arasında kıtlama şeker ile içilen çaylar yaygınlaşır. Iraktan gelen kervanların, Anadolu’da ulaştığı ilk büyük şehir olan Erzurum’da hızla yayılan kesme şeker bir gelenek olarak günümüze kadar taşınır. Günümüzde tüketenlerin asla vazgeçemediği bu şeker, çay içmenin keyfini arttırmaktadır.

 

Kıtlama şeker nasıl tüketilir?

 

Yapısı itibariyle bildiğimiz küp şekerden oldukça sert olan Erzurum kıtlama şekeri, taka tuka adı verilen bir tokmak yardımıyla parçalara ayırılır ve günümüzde düzgün kesilmiş şekillerde temin edilir. Özellikle şeker tüketimini kısıtlamak isteyen diyabet hastaları ya da az şeker tüketmek isteyen çay tiryakileri tarafından tercih edilen şeker, küçük parçalar halinde ısırılarak ağız içinde tutulur ve çay ardından içilir. Böylece sert olan şeker, yumuşayarak lezzeti ağız içine dağılır. Bu keyfi almak asla normal bir küp şekerle mümkün olmamaktadır. Erzurum ve çevre illerde neredeyse her evde tüketilen kıtlama şeker, talebin artmasıyla tüm ülkeye satılmaktadır. Doğru ve güvenilir yöresel gıdaların satıldığı firmalardan alındığında, çay saatlerinin farklı ve leziz bir şölene dönüşmesi kaçınılmaz olacaktır. Uygun saklama koşullarında uzun süre kalabilen bu ürün sizlerin ve misafirlerinizin çay keyfine eşlik edebilir.

 

Kıtlama şekeri satın almak için buraya tıklayınız. 

---